I. NỘI DUNG
Ngày Môi trường Thế giới (05/6) là sự kiện môi trường lớn nhất hành tinh, được Chương trình Môi trường Liên hợp quốc (UNEP) phát động từ năm 1972, nhằm nâng cao nhận thức và hành động của toàn cầu trong công tác bảo vệ môi trường. Tại Việt Nam, sự kiện này không chỉ là dịp để kêu gọi sự tham gia của toàn xã hội mà còn là điểm nhấn trong Tháng hành động vì môi trường - chuỗi hoạt động thiết thực, ý nghĩa hướng đến mục tiêu phát triển bền vững.
Năm 2025, Ngày Môi trường Thế giới được phát động với chủ đề “Chống ô nhiễm nhựa” (Beat Plastic Pollution), nhấn mạnh sự cấp bách trong việc kiểm soát, giảm thiểu và loại bỏ rác thải nhựa – một trong những mối đe dọa lớn nhất đối với môi trường sống và sức khỏe con người hiện nay.
II. THỰC TRẠNG RÁC THẢI NHỰA Ở VIỆT NAM
Việt Nam là một trong những quốc gia tiêu thụ và xả thải nhựa nhiều nhất châu Á. Theo thống kê, mỗi năm Việt Nam thải ra khoảng 1,8 triệu tấn rác thải nhựa, trong đó có khoảng 0,28-0,73 triệu tấn trôi ra đại dương. Đặc biệt, phần lớn lượng rác thải này không được xử lý đúng cách, dẫn đến ô nhiễm môi trường đất, nước và không khí.
Tình trạng sử dụng sản phẩm nhựa dùng một lần trong sinh hoạt, tiêu dùng hàng ngày vẫn còn rất phổ biến. Nhiều người dân chưa ý thức được tác hại lâu dài của rác thải nhựa đối với sức khỏe và môi trường, dẫn đến sự thờ ơ trong việc phân loại, tái chế hoặc giảm thiểu sử dụng nhựa.
III. CHỦ ĐỀ NĂM 2025: “CHỐNG Ô NHIỄM NHỰA – HÀNH ĐỘNG NGAY HÔM NAY”
Chủ đề năm 2025 nhấn mạnh sự cần thiết của hành động tức thì nhằm hạn chế và xử lý ô nhiễm nhựa – một vấn đề toàn cầu nhưng có giải pháp từ hành vi địa phương. Thông qua chủ đề này, UNEP kêu gọi chính phủ, doanh nghiệp và cộng đồng cùng chung tay xây dựng mô hình kinh tế tuần hoàn, thay thế sản phẩm nhựa dùng một lần bằng vật liệu thân thiện môi trường, đồng thời nâng cao nhận thức và thay đổi hành vi tiêu dùng.
Tại Việt Nam, Bộ Tài nguyên và Môi trường phát động chiến dịch toàn quốc “Chung tay giảm thiểu rác thải nhựa – Lan tỏa lối sống xanh”, huy động toàn xã hội tham gia các hoạt động bảo vệ môi trường như: phân loại rác tại nguồn, hạn chế sử dụng túi nylon, thay thế đồ nhựa dùng một lần bằng các sản phẩm tái sử dụng, thân thiện với môi trường.
IV. HÀNH ĐỘNG THIẾT THỰC HƯỞNG ỨNG
- Cá nhân và hộ gia đình
- Hạn chế sử dụng túi nylon, ống hút nhựa và hộp xốp dùng một lần. Thay vào đó, sử dụng túi vải, chai thủy tinh, hộp giấy hoặc đồ tái sử dụng.
- Phân loại rác tại nguồn: hữu cơ, vô cơ, tái chế.
- Trồng cây xanh quanh nhà, trên ban công, sân thượng để cải thiện vi khí hậu.
- Tắt các thiết bị điện khi không sử dụng, tiết kiệm điện nước.
- Trường học, cơ quan, doanh nghiệp
- Tổ chức các buổi tọa đàm, hội thảo, sinh hoạt chuyên đề về bảo vệ môi trường.
- Phát động phong trào “Nói không với rác thải nhựa” trong học sinh, sinh viên và nhân viên.
- Thiết lập hệ thống thu gom, phân loại rác tại chỗ.
- Tích cực đổi mới công nghệ sản xuất sạch hơn, tiết kiệm năng lượng.
- Chính quyền và tổ chức xã hội
- Tăng cường kiểm tra, giám sát và xử phạt hành vi xả thải rác bừa bãi, nhất là tại các khu dân cư, bãi biển, rừng và khu du lịch.
- Xây dựng hệ thống xử lý rác thải hiện đại, thân thiện môi trường.
- Ban hành chính sách khuyến khích doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh sản phẩm xanh.
- Tổ chức các chương trình truyền thông, chiến dịch cộng đồng như “Ngày Chủ nhật Xanh”, “Đi bộ vì môi trường”, “Trồng cây phủ xanh đồi trọc”...
V. TRUYỀN THÔNG VÀ LAN TỎA THÔNG ĐIỆP
Hệ thống truyền thông đại chúng, mạng xã hội và các kênh giáo dục cộng đồng cần tích cực lan tỏa thông điệp của Ngày Môi trường Thế giới. Một số khẩu hiệu tiêu biểu:
- “Chống ô nhiễm nhựa – Hành động ngay hôm nay!”
- “Mỗi người một hành động – Cả hành tinh thay đổi”
- “Rác thải nhựa – Kẻ giết thầm lặng môi trường sống”
- “Sống xanh – Lối sống của tương lai”
VI. KẾT LUẬN
Hưởng ứng Ngày Môi trường Thế giới (05/6) và Tháng hành động vì môi trường năm 2025 là dịp để mỗi cá nhân, tổ chức thể hiện tinh thần trách nhiệm với hành tinh này. Những hành động nhỏ như không xả rác bừa bãi, tiết kiệm điện nước, giảm dùng sản phẩm nhựa cũng góp phần rất lớn vào việc bảo vệ môi trường.
Với chủ đề thiết thực và đầy tính nhân văn, năm 2025 là cơ hội để Việt Nam tiếp tục khẳng định cam kết và nỗ lực trong công cuộc phát triển bền vững. Hãy hành động ngay hôm nay, vì một Việt Nam xanh – sạch – đẹp và một hành tinh tươi sáng cho thế hệ mai sau.