Rượu, bia từ lâu đã trở thành một phần của đời sống xã hội, văn hóa và giao tiếp tại Việt Nam. Tuy nhiên, việc lạm dụng rượu, bia đã và đang gây ra những hậu quả nghiêm trọng đối với sức khỏe cộng đồng, đặc biệt là trong bối cảnh ngành y tế đang đối mặt với nhiều thách thức sau đại dịch và trong quá trình xây dựng hệ thống y tế vững mạnh, hiện đại.

I. TÁC HẠI CỦA RƯỢU, BIA ĐỐI VỚI SỨC KHỎE

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), rượu là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong sớm và tàn tật trên toàn cầu. Rượu, bia là nguyên nhân trực tiếp của hơn 200 loại bệnh và tình trạng sức khỏe, bao gồm: xơ gan, ung thư, tai nạn giao thông, các rối loạn tâm thần và hành vi, bạo lực gia đình, các bệnh tim mạch và chuyển hóa.

Tại Việt Nam, số liệu thống kê cho thấy tỷ lệ tiêu thụ rượu, bia vẫn đang ở mức cao, đặc biệt là ở nam giới. Hậu quả là mỗi năm ngành y tế phải gánh chịu chi phí điều trị và chăm sóc y tế rất lớn cho các bệnh liên quan đến rượu, bia. Ngoài ra, việc sử dụng rượu, bia còn làm gia tăng áp lực cho hệ thống cấp cứu, gây quá tải cho bệnh viện, làm giảm hiệu quả điều trị và gia tăng gánh nặng kinh tế cho gia đình và xã hội.

II. TÁC ĐỘNG ĐẾN NGÀNH Y TẾ

Việc sử dụng rượu, bia quá mức không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe cá nhân mà còn trực tiếp làm suy yếu hệ thống y tế. Cụ thể:

1. Gia tăng số lượng bệnh nhân nhập viện do các tai nạn giao thông, ẩu đả, ngộ độc rượu, viêm tụy cấp, xơ gan, ung thư vòm họng, dạ dày… Những ca bệnh này thường có tiên lượng nặng, thời gian điều trị dài và chi phí điều trị cao.

2. Gây áp lực cho đội ngũ nhân viên y tế, đặc biệt trong các dịp lễ, Tết hoặc sau các sự kiện thể thao, nơi mà tỷ lệ người dân sử dụng rượu, bia tăng vọt. Nhân viên y tế không chỉ đối mặt với số lượng bệnh nhân gia tăng, mà còn thường xuyên gặp phải hành vi thiếu kiểm soát, bạo lực do người say rượu gây ra.

3. Làm gia tăng gánh nặng tài chính cho bảo hiểm y tế: Nhiều trường hợp điều trị liên quan đến rượu, bia phải sử dụng các kỹ thuật cao, thuốc đắt tiền, thời gian nằm viện dài… tạo áp lực lên quỹ bảo hiểm y tế và ngân sách nhà nước.

III. CÔNG TÁC PHÒNG, CHỐNG TÁC HẠI RƯỢU, BIA TRONG NGÀNH Y TẾ NĂM 2025

Nhận thức được mức độ nghiêm trọng của vấn đề, ngành y tế đã và đang tích cực triển khai nhiều biện pháp phòng, chống tác hại của rượu, bia, trong đó nổi bật là các hoạt động sau:

1. Tăng cường truyền thông giáo dục sức khỏe: Thông qua các kênh truyền hình, phát thanh, mạng xã hội, tờ rơi, pano, áp phích tại cơ sở y tế, bệnh viện… để nâng cao nhận thức cho người dân về những hậu quả nghiêm trọng của việc sử dụng rượu, bia.

2. Lồng ghép nội dung phòng chống rượu, bia trong khám chữa bệnh: Đội ngũ bác sĩ, nhân viên y tế được khuyến khích tư vấn trực tiếp cho bệnh nhân và người nhà về tác hại của rượu, bia trong các buổi khám bệnh định kỳ hoặc trong quá trình điều trị.

3. Phối hợp liên ngành trong quản lý và kiểm soát rượu, bia: Ngành y tế phối hợp với công an, giáo dục, giao thông vận tải để giám sát, xử lý vi phạm liên quan đến rượu, bia như lái xe sau khi uống rượu, bán rượu cho trẻ vị thành niên, quảng cáo rượu trái phép…

4. Tăng cường nghiên cứu, thống kê và báo cáo dữ liệu liên quan đến tác hại của rượu, bia để từ đó xây dựng chính sách can thiệp phù hợp.

5. Hướng dẫn cai nghiện rượu, điều trị các rối loạn liên quan đến rượu tại các trung tâm y tế, đặc biệt là các bệnh viện tuyến huyện, tuyến tỉnh.

IV. KÊU GỌI HÀNH ĐỘNG TỪ TOÀN XÃ HỘI

Để công tác phòng, chống tác hại của rượu, bia đạt hiệu quả cao, ngành y tế không thể hoạt động đơn lẻ mà cần sự chung tay của cả cộng đồng. Cụ thể:

Mỗi cá nhân hãy chủ động bảo vệ sức khỏe của mình và người thân bằng cách hạn chế hoặc không sử dụng rượu, bia.

Gia đình và nhà trường cần giáo dục trẻ em, thanh thiếu niên về tác hại của rượu, bia ngay từ sớm.

Doanh nghiệp, nhà sản xuất rượu, bia cần tuân thủ nghiêm các quy định của pháp luật về quảng cáo, tiếp thị, nhãn mác sản phẩm.

Cơ quan quản lý nhà nước tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý, siết chặt giám sát và xử phạt các hành vi vi phạm liên quan đến rượu, bia.

V. KẾT LUẬN

Phòng, chống tác hại của rượu, bia không chỉ là nhiệm vụ của riêng ngành y tế, mà là trách nhiệm chung của toàn xã hội. Trong năm 2025, với những bước tiến trong hệ thống y tế, chúng ta cần đẩy mạnh hơn nữa các giải pháp toàn diện, đồng bộ và hiệu quả nhằm kiểm soát tác hại của rượu, bia, góp phần xây dựng một xã hội khỏe mạnh, an toàn, văn minh.

Hãy cùng nhau nói “KHÔNG VỚI LẠM DỤNG RƯỢU, BIA” để bảo vệ sức khỏe bản thân, gia đình và cộng đồng!

Hình ảnh, nội dung: Thông tấn xã Việt Nam.